Marx: ‘Kritiek op het programma van Gotha’

De ‘Kritiek op het programma van Gotha’ behoort tot de voornaamste geschriften uit de politieke nalatenschap van Karl Marx. Het kwam tot stand in 1875, het jaar waarin de twee voornaamste arbeiderspartijen van Duitsland, de marxistisch geïnspireerde Sociaal-democratische Arbeiderspartij (de “Eisenachers”) en de Algemene Duitse Arbeidersbond van de in 1864 overleden socialist Ferdinand Lassalle, besloten zich te verenigen tot de Socialistische Arbeiderspartij. Marx en Engels waarschuwden echter om “de eenwording te laten afhangen van de mate van hun [de lassaleanen] bereidheid af te zien van hun sectarische leuzen en van hun ‘staatshulp’ en in principe het Eisenachse programma van 1869 aan te nemen…” Het eenheidsprogramma dat in Gotha werd opgesteld liet echter veel ruimte voor de voor de utopische hersenspinsels van Lassalle.